Hoe geef je als school vorm aan digitalisering zónder dat het ten koste gaat van pedagogisch contact of didactische kwaliteit? Ricardo Verver, directeur van basisschool De Kameleon, deelt zijn ervaringen met het Digitaal Klaslokaal: een digitale manier van werken die leerlingen voorbereidt op de toekomst én ruimte creëert in het team.
Wat is het Digitaal Klaslokaal?
In tegenstelling tot wat de naam misschien doet vermoeden, is het geen fysiek lokaal, maar een digitale leeromgeving gebaseerd op Microsoft Teams. Leerlingen starten hun dag met een digitale check-in waarin zij aangeven hoe ze zich voelen. Leerkrachten gebruiken het systeem voor het delen van materiaal, het geven van opdrachten en het bieden van structuur in het leerproces. Ook kunnen leerlingen zelf vragen stellen of opdrachten inleveren. Dit alles gebeurt digitaal, gestructureerd en inzichtelijk.
“Een digitaal klaslokaal is geen lokaal, het is een manier van werken die structuur en ruimte biedt in de schooldag.”
Een antwoord op het lerarentekort
Het Digitaal Klaslokaal (DKL) werd in Laak verder ontwikkeld binnen de bredere Wijkaanpak Laak tegen het lerarentekort. Op De Kameleon is het systeem eerst ingezet bij een structureel tekort: leerlingen uit groep 6, 7 en 8 kregen op vrijdag online les vanuit huis. Later is dit omgebouwd naar een hybride model met online instructie op school en klasondersteuners in de klas. Inmiddels wordt de Teams-omgeving vooral ingezet als klassenmanagementsysteem, waarbij digitaal en fysiek leren elkaar versterken.
“We merkten dat leerlingen zelfstandiger werden en dat leerkrachten meer ruimte kregen voor andere taken.”
Leren voor de wereld van morgen
Digitale vaardigheden, communicatie via chat of e-mail en zelfstandig leren plannen: het zijn essentiële competenties voor leerlingen die straks doorstromen naar het voortgezet onderwijs. “Ik wil dat leerlingen in groep 8 vertrouwd zijn met Office-programma’s, online communicatie en zelfstandig digitaal werken,” zegt Ricardo. “Niet als doel op zich, maar als voorbereiding op een toekomst die al begonnen is.”
“Kinderen gaan straks naar het VO en hebben daar allemaal een laptop. Dan moeten ze digitaal vaardig zijn – dat is onze verantwoordelijkheid.”
Wat levert het op?
De Kameleon heeft principes van design thinking ingezet in de loop van het schooljaar: op basis van evaluaties is het DKL telkens weer bijgesteld. De vraag was telkens: wat levert het op?
Voor leerlingen:
- Digitaal vaardig naar het voortgezet onderwijs, leukere lessen
- Betere balans tussen geconcentreerd werken en samenwerken
- Adaptieve leermiddelen en ondersteuning
Voor leerkrachten:
- Overzicht, flexibiliteit en minder nakijkwerk
- Zelfredzame leerlingen waardoor meer tijd naar de lesstof kan gaan
- Inzicht in data om leerlingen beter op maat te kunnen ondersteunen
Voor de school:
- Een manier om beter om te gaan met personeelstekorten zónder in te leveren op kwaliteit
- Bij onverwachte ontwikkelingen (uitval, corona) continuïteit van onderwijs bieden
- Ontwikkelen op kerndoelen digitale geletterdheid
“Het mag nooit ten koste gaan van de pedagogische sfeer of de didactische kwaliteit. Dan zetten we er een punt achter.”
De aanpak valt of staat met goede begeleiding en duidelijke randvoorwaarden. Het Digitaal Klaslokaal is geen wondermiddel, maar een krachtige aanvulling – mits goed geïmplementeerd.
Hieronder zie je hoe de implementatie is aangepakt op De Kameleon. Klik op de afbeelding om te vergroten.
De inzet op het Digitaal Klaslokaal is onderdeel van Wijkaanpak Laak. In deze aanpak werken scholen, bestuurders en de gemeente samen aan duurzame oplossingen. Flexibel met digitalisering is daarin één van de sporen waarmee basisschool De Kameleon ervaring heeft opgedaan.