Vorming van de RATO
De vakbonden, het ministerie van OCW en de sectororganisaties hebben een werkagenda opgesteld met nieuwe stappen rondom de aanpak van het personeelstekort. De afspraken bouwen onder andere voort op de adviezen ‘Samen sterk voor elk kind’ van Merel van Vroonhoven, ‘Tijd voor Focus’ van de Onderwijsraad en recent het advies van Lodewijk Asscher ‘Kinderen eerst’.
Bestaande regionale samenwerkingen worden verder versterkt via Regio’s voor de Arbeidsmarkt van de Toekomst van het Onderwijs (RATO’s) met bindende afspraken over de aanpak personeelstekort. Bekostiging vindt plaats via Regionale Aanpak Personeelstekort (bekostiging wordt duurzaam) en het Samen Opleiden. De ambitie om 100 procent van de leraren op te leiden via de systematiek van het Samen Opleiden wordt verder uitgewerkt in regionaal verband; in de regio’s vindt nauwe afstemming plaats tussen opleidingen en scholen over de inhouden van elke fase van beroepsontwikkeling.
In afstemming met de sectorraden, vakorganisaties en OCW zal het Platform SO&P dit voorjaar met de partnerschappen de ontwikkelingen bespreken.
Notitie ‘Kinderen eerst; Kwartiermakersadvies personeelstekort onderwijs’ (L. Asscher e.a.)
De regio’s krijgen de taak en de opdracht het tekort aan te pakken. Zij krijgen de rol om het werven, opleiden, begeleiden en matchen te organiseren. Deze Regio’s voor de Arbeidsmarkt van de Toekomst van het Onderwijs (RATO) worden gevormd door een combinatie van de huidige RAP-regio’s met de SO&P-regio’s. De RATO’s maken hun plannen voor het aanpakken van de tekorten en leggen die voor aan OCW. Om daar een goede op impact gerichte gesprekspartner te bieden wordt binnen OCW een Realisatie Eenheid ingesteld. Die Realisatie Eenheid gaat aanjagen, faciliteren maar ook monitoren en het leren bevorderen. Deze landelijke Realisatie Eenheid faciliteert de regio’s, maar stuurt op de totale impact.
Het werkplan/de werkagenda n.a.v. het advies ‘Kinderen Eerst’ bevat een gezamenlijke inspanning van de beroepsgroep (vertegenwoordigd via vak- en beroepsorganisaties), de schoolbesturen (vertegenwoordigd door de raden), de lerarenopleidingen (vertegenwoordigd via de VH, UNL) en het ministerie van onderwijs om in taaie (stelsel)vraagstukken die daarbij horen stappen te zetten:
- Goede professionals in een aantrekkelijke werkomgeving;
- Onderwijsarbeidsmarkt en tekortaanpak
- Optimaliseren van het bevoegdhedenstelsel;
- Een landelijke strategie.
Een Onderwijsregio/RATO bestaat uit vertegenwoordiging van schoolbesturen po en vo, mbo-instellingen, lerarenopleidingen, (vertegenwoordigers van) de beroepsgroep (schoolleiders, leraren, onderwijsondersteunend personeel en opleiders) en de gemeente. Vanuit inhoudelijke ontwikkelingen (doorgaande leerlijnen voor leerlingen), om mobiliteit tussen sectoren te stimuleren en om werken in het onderwijs aantrekkelijker te maken (doorgaande leerlijnen voor leraren), is de voorkeur uitgesproken te komen tot een Onderwijsregio/RATO over de sectoren heen. Een Onderwijsregio/RATO kan ook (nog) sectoraal ingericht worden (RATO po en RATO vo mét mbo) als dat vanuit de analyse in de regio wenselijk blijkt.
De Onderwijsregio’s zijn geografische regio’s waarin de samenwerkingsverbanden RAP en SO&P worden geïntegreerd. Zij zijn onderdeel van de grotere Allianties van lerarenopleidingen. In deze onderwijsregio’s worden afspraken gemaakt over de RATO. Activiteiten zijn in ieder geval gericht op het werven, matchen, opleiden (zowel hbo- en wo-lerarenopleidingen als educatieve ad-opleidingen en mbo-opleidingen voor onderwijsondersteuners), begeleiden en professionaliseren van onderwijspersoneel. Binnen de RATO wordt de ambitie uitgewerkt om 100% van de studenten op te leiden via de systematiek van Samen Opleiden. De RATO biedt ook voor (toekomstig) onderwijspersoneel een eenvoudig loket voor alle ontwikkelmogelijkheden in de regio op dit terrein.
Vanaf deze maand starten bijeenkomsten in regio’s voor het aanscherpen van de regionale opdracht om te komen tot een onderwijsregio’s/RATO. Bestaande ondersteuningsstructuren, zoals het Platform Samen opleiden en professionaliseren, hebben hierin een rol. Voor de zomer van 2023 leveren de toekomstige onderwijsregio’s/RATO aan bij de Realisatie-eenheid (OCW) met welke partners zij een onderwijsregio/RATO willen vormen. Zo kan uiterlijk juli 2023 een totaaloverzicht van toekomstige regio’s worden gevormd. Op korte termijn (begin 2023) wordt gestart met tien voorlopers. In die regio’s formuleren schoolbesturen en lerarenopleidingen bindende samenwerkingsafspraken gericht op het realiseren van de maatschappelijke (personeels)opgave. Deze voorlopers bieden inspiratie en een lerende omgeving aan alle nieuw te vormen regio’s. Hun ervaringen gebruiken we daar continu in. We houden jullie op de hoogte van de stappen hierbij in de volgende nieuwsbrief.